Verder Terug Inhoud

11. De Resterende 1%

Meer dan 1%, eigenlijk...

11.1 Gebruiken van tar & gzip

Onder UNIX bestaan een aantal veel gebruikte applicaties om bestanden te archiveren en comprimeren. tar wordt gebruikt om archieven aan te maken---het lijkt op PKZIP of Winzip maar comprimeert geen gegevens, het archiveert slechts. Om een nieuw archief aan te maken, doe je het volgende:

$ tar -cvf <archive_name.tar> <file> [file...]

Om bestanden in een archief uit te pakken:

$ tar -xpvf <archive_name.tar> [file...]

Om de inhoud van het archief te tonen:

$ tar -tf <archive_name.tar> | less

Je kunt bestanden comprimeren door van compress of van gzip gebruik te maken, de eerste is verouderd en zou niet meer gebruikt moeten worden:

$ compress <file>
$ gzip <file>

Hiermee wordt een gecomprimeerd bestand aangemaakt met de extensie .Z (compress) of .gz (gzip). Deze programma's kunnen slechts één bestand tegelijkertijd comprimeren. Gebruik voor het decomprimeren:

$ compress -d <file.Z>
$ gzip -d <file.gz>

LMP.

Er zijn ook nog de unarj, zip en unzip (PK??ZIP compatibel) utilities. Bestanden met de extensie .tar.gz of .tgz (gearchiveerd met tar, daarna gecomprimeerd met gzip) zijn net zo gewoon in de wereld van UNIX als .ZIP bestanden onder DOS. Op de volgende manier kun je de inhoud van een .tar.gz archief bekijken:

$ tar -ztf <file.tar.gz> | less

11.2 Applicaties Installeren

Ten eerste: het installeren van packages is het werk van root. De meeste applicaties worden als een .tar.gz archief gedistribueerd die vaak bestaat uit een directory met waarschijnlijk de naam pkgname/, waarin de bestanden en/of subdirectory's staan. Het is een goede gewoonte om deze packages vanuit de directory /usr/local te installeren met het commando:

# tar -zxf <archive.tar.gz>

en het README of INSTALL bestand te lezen. In de meeste gevallen worden de bronbestanden van de applicatie gedistribueerd, wat inhoudt dat je het moet compileren om de uitvoerbare bestanden aan te maken; vaak is het al voldoende om make en daarna make install in te tikken. Uiteraard heb je hiervoor de gcc of g++ compiler nodig.

Andere archieven moeten worden uitgepakt vanuit /; dit is het geval met de .tgz archieven van Slackware. In andere archieven bevinden zich bestanden, maar dan zonder subdirectory - pas op dat je de boel niet verknoeit! Bekijk altijd de inhoud van het archief voordat je het installeert.

De Debian en Red Hat distributies hebben hun eigen archief formaat; respectievelijk, .deb en .rpm. De laatste wint een brede acceptatie; om een .rpm package te installeren, tik je in:

# rpm -i package.rpm

11.3 Tips Waar Je Niet Zonder Kunt

Terug bladeren: het indrukken van <SHIFT + PAG UP> (de grijze toets) geeft je de mogelijkheid om een aantal schermen terug te bladeren, het aantal schermen is afhankelijk van de hoeveelheid intern geheugen in je computer.

Resetten van het scherm: als je met more of cat een binair bestand bekijkt, dan kan het gebeuren dat je scherm vol met rommel staat. Om dit te herstellen, tik dan blind reset in of de volgende reeks met tekens: echo CTRL-V ESC c RETURN.

Het plakken van tekst: in console, zie hieronder; in X, klik en sleep om de tekst in een xterm window te selecteren, druk dan de middelste muisknop in (of de twee muisknoppen samen als je een twee-knops muis hebt) om de tekst te plakken. Er is ook een xclipboard (helaas, alleen voor tekst); laat je niet in de war brengen door de zeer trage response.

Gebruik van de muis: als je gpm, een mousedriver voor de console, hebt geïnstalleerd, dan kun je klikken en slepen om tekst te selecteren, en vervolgens (op een andere plaats) de rechtermuisknop indrukken om de geselecteerde tekst te plakken. Dit werkt ook door in de ene VC tekst te selecteren en deze in een andere VC te plakken.

Meldingen van de kernel: kijk als root in /var/adm/messages of /var/log/messages om te zien wat de kernel je te melden heeft, inclusief de meldingen bij het opstarten. Het commando dmesg is ook handig.

11.4 Waar Kun Je Applicaties Vinden

Als je je afvraagt of er applicaties zijn die je oude en vertrouwde DOS/Win applicaties kunnen vervangen, adviseer ik je om de bewaarplaatsen van de Linux software door te spitten: ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux, ftp://tsx-11.mit.edu/pub/linux, en ftp://ftp.funet.fi/pub/Linux. Een andere uitstekende plaats is de ``Linux Applications and Utilities Page'' op http://www.xnet.com/~blatura/linapps.shtml en de ``officiële'' Linux page http://www.linux.org.

11.5 Een Aantal Zaken Die Je Voorheen Niet Kon

Linux kan ontzettend veel dingen doen die onder DOS/Win omslachtig, moeilijk of onmogelijk waren. Hier is een lijst van een aantal mogelijkheden:

11.6 UNIX toepassen onder DOS/Windows

Geloof het of niet, er zijn een aantal goede tools die voorzien in een op UNIX-gelijkende omgeving onder DOS/Windows! Eén ervan is de Djgpp suite ( http://www.delorie.com/djgpp) voor DOS, terwijl Cygnus ( http://www.cygnus.com) een complexere port voor Win32 heeft gemaakt. Beiden omvatten dezelfde GNU ontwikkelings tools en utilities als Linux; je krijgt echter niet dezelfde stabiliteit en performance.

Als je de smaak van Linux graag te pakken wilt krijgen, probeer dan Djgpp uit. Download en installeer de volgende bestanden (tijdens dit schrijven, is de laatste versie 2.0.2): djdev202.zip, bnu281b.zip, bsh1147b.zip, fil316b.zip, find41b.zip, grep22b.zip, gwk303b.zip, lss332b.zip, shl112b.zip. Er is in installatie-instructies voorzien, en je kunt assistentie vinden op news:comp.os.msdos.djgpp.

In het bijzonder is het gebruik van bash onder DOSWin een opluchting. Om het op je juiste wijze te configureren, wijzig je het meegeleverde bestand BOOT.BAT om je installatie weer te geven, plaats deze bestanden dan in je home-directory (in de Windows partitie) in plaats van degene waarin is voorzien:

# dit is _bashrc

LS_OPTIONS="-F -s --color=yes"
alias cp='cp -i'
alias d='ls -l'
alias l=less
alias ls="ls $LS_OPTIONS"
alias mv='mv -i'
alias rm='rm -i'
alias u='cd ..'

# dit is _bprof
if [ -f ~/_bashrc ]; then
  . ~/_bashrc
fi
PS1='\w\$ '
PS2='> '
CDPATH="$CDPATH:~"
# van alles voor less(1)
LESS="-M-Q"                     # lange prompt, silent
LESSEDIT="%E ?lt+%lt. %f"       # wijzig bovenste regel
VISUAL="jed"                    # editor
LESSCHARSET=latin1              # laat geaccentueerde letters zien
export PS1 PS2 CDPATH LS_OPTIONS LESS LESSEDIT LESSOPEN VISUAL LESSCHARSET

11.7 Veelvoorkomende Extensies en Daaraan Gerelateerde Programma's

Je zult diverse malen bestandsextensies tegenkomen. De meer exotische daargelaten (zoals fonts), hier is een lijst met een aantal extensies en de bijbehorende programma's:

11.8 Bestanden Converteren

Als je tekstbestanden tussen DOS/Win en Linux wilt uitwisselen, denk dan aan het ``einde-regel'' probleem. Onder DOS eindigt iedere regel tekst met CR/LF, (dat is, ASCII 13 + ASCII 10), onder Linux met LF. Als je een DOS tekstbestand onder Linux probeert te wijzigen, zal iedere regel waarschijnlijk eindigen met een vreemd uitziend `M' teken; Een Linux tekstbestand zal onder DOS als een kilometer lange regel verschijnen zonder indeling in alinea's. Er zijn een aantal utilities, dos2unix en unix2dos om deze bestanden te converteren.

Als je alleen-tekstbestanden tekens bevatten met accenten, verzeker je er dan van dat ze onder Windows (met Kladblok) zijn aangemaakt en niet onder DOS; anders zullen alle tekens met accenten onjuist worden weergegeven.

Het is iets lastiger om Word of WordPerfect bestanden naar onbewerkte tekst te converteren, maar wel mogelijk. Je hebt één van de utilities nodig die je kunt vinden op de CTAN sites; één ervan is ftp://ftp.tex.ac.uk . Haal het programma word2x op vanuit de directory /pub/tex/tools/', of probeer één van de beschikbare programma's in de directory /pub/tex/support/. In het bijzonder, word2x converteert Word 6 bestanden, terwijl je mswordview nodig hebt voor Word 97 bestanden (url url="http://www.csn.ul.ie/ caolan/docs/MSWordView.html">) zet ze om in HTML.

11.9 Vrij verkrijgbare Office Suites

Als het converteren van bestanden niet voldoende is, heb je de keuze om je tanden in een (vrij verkrijgbare!) op Microsoft gelijkend softwarepakket te zetten.

De StarOffice suite is vrij in het gebruik voor privégebruik. Het is groot, een beetje traag, maar verder erg goed: het biedt een hoop mogelijkheden die je niet in Microsoft Office kunt vinden. Het kan ook Word en Excel bestanden inlezen, echter de conversie is niet altijd perfect. Homepage: http://www.stardevision.com.

Een ander goed softwarepakket is Corel WordPerfect, een vrij verkrijgbare editie die je mag downloaden. Moet ik nog meer zeggen? Haal het op: http://www.corel.com.


Verder Terug Inhoud